Türkiye’de uzun süre kalmak isteyen yabancı uyruklu kişiler için en temel yasal gerekliliklerden biri “oturma izni” yani ikamet izni almaktır. İkamet izni, yabancıların Türkiye’de yasal olarak kalabilmesini sağlayan belgedir ve Göç İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenir.
Bu yazıda, oturma izni nasıl alınır, hangi belgeler gerekir, başvuru süreci nasıl işler, 2025 yılı güncel düzenlemeleriyle birlikte adım adım anlatıyoruz.
Oturma İzni Nedir?
Oturma izni (ikamet izni), yabancı uyruklu kişilere Türkiye’de belirli bir süre boyunca yasal olarak ikamet etme hakkı tanıyan resmi belgedir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında düzenlenir.
Kimler Oturma İzni Almak Zorundadır?
- Vize süresi sona eren yabancılar
- Vize muafiyeti süresini aşmak isteyenler
- Türkiye’de eğitim, aile, çalışma veya turistik amaçlarla uzun süre kalmak isteyenler
- Türkiye’de taşınmaz sahibi olanlar
- Uluslararası koruma başvurusunda bulunanlar
Oturma İzni Türleri Nelerdir?
- Kısa Dönem İkamet İzni
- Turizm
- Taşınmaz satın alma
- Ticari ilişki kurma
- Eğitim/sertifika programları
- Aile İkamet İzni
- Türk vatandaşı ile evli olan yabancı eş
- Türk vatandaşının bakmakla yükümlü olduğu çocuklar
- Öğrenci İkamet İzni
- Türkiye’deki bir eğitim kurumuna kayıtlı öğrenciler
- Uzun Dönem İkamet İzni
- En az 8 yıl kesintisiz yasal olarak Türkiye’de kalanlar
- İnsani İkamet İzni
- Zorunlu insani nedenler bulunan yabancılar
- İnsani Koruma İzni
- Savaş, zulüm gibi sebeplerle ülkesine dönemeyenler
Oturma İzni Nasıl Alınır? Başvuru Adımları
📝 1. İnternet Üzerinden Başvuru
- Göç İdaresi Başkanlığı’nın https://e-ikamet.goc.gov.tr adresinden başvuru formu doldurulur.
- Randevu tarihi ve saat seçilir.
📄 2. Gerekli Belgelerin Hazırlanması
- Pasaport (en az 60 gün geçerli)
- Biyometrik fotoğraf (4 adet)
- İkamet izni başvuru formu
- Sağlık sigortası poliçesi
- Kalınacak adresi gösteren belge (kira sözleşmesi, tapu vs.)
- Gelir beyanı
- Varsa taşınmaz belgesi, okul kaydı, evlilik cüzdanı vb.
🏢 3. İl Göç İdaresi’ne Randevu Ziyareti
- Başvuru sahibi belirtilen tarihte evraklarıyla birlikte Göç İdaresi’ne gider.
- Evrak teslimi ve biyometrik işlem yapılır.
💳 4. Harç ve Kart Ücretinin Ödenmesi
- Harçlar vatandaşlık durumuna göre değişiklik gösterir.
- 2025’te kısa dönem ikamet için ortalama harç: ~ 2.000 – 3.000 TL
📬 5. İkamet Kartının Teslimi
- Başvuru olumlu sonuçlanırsa oturma izni kartı PTT ile başvuru sahibinin adresine gönderilir.
Oturma İzni Başvuru Süresi ve Geçerliliği
- Başvuru süresi: Türkiye’ye girişten itibaren en geç 1 ay içinde
- Kısa dönem ikamet süresi: En fazla 2 yıl
- Aile ikamet süresi: En fazla 3 yıl
- Uzun dönem izni: Süresiz
İkamet İzni Uzatma İşlemleri
İkamet süresi dolmadan 60 gün önce uzatma başvurusu yapılabilir. Yine e-ikamet sistemi üzerinden randevu alınır ve benzer belgelerle başvuru yapılır.
Oturma İzni Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Belgelerde eksiklik olmamalıdır.
- Yanıltıcı beyan ciddi sonuçlar doğurur.
- Oturma izni yalnızca belirtilen amaçla kullanılmalıdır (örneğin; turistik ikametle çalışma yapılamaz).
- Türkiye dışında 120 günden fazla kalanların izni iptal edilebilir.
Ret Halinde Ne Yapılır?
Başvuru reddedilirse yabancı kişi;
- İdare Mahkemesi’ne dava açabilir (ret kararından itibaren 60 gün içinde)
- Alternatif ikamet türlerine başvurabilir (örneğin, öğrenci ikametine geçiş)
- Ülkesine dönmek zorunda kalabilir
Sık Sorulan Sorularla Oturma İzni
❓ Vize süresi dolmadan oturma iznine başvurabilir miyim?
Evet. Türkiye’ye girdikten sonra 1 ay içinde başvuru yapılabilir.
❓ Oturma izni ile çalışabilir miyim?
Hayır. Ayrı olarak çalışma izni alınmalıdır.
❓ Evlilikle alınan aile ikameti ile vatandaşlık alınır mı?
Evet. 3 yıl sonunda koşullar sağlanırsa vatandaşlık başvurusu yapılabilir.
❓ Oturma izni başvurum reddedildi, ne yapmalıyım?
Ret gerekçesine göre dava açabilir veya başka ikamet türüne başvurabilirsiniz.
Sonuç: Türkiye’de Oturma İzni Almak Adım Adım Planlanmalıdır
Oturma izni, Türkiye’de uzun süre kalmak isteyen yabancılar için en temel yasal zorunluluktur. 2025 itibariyle dijitalleşme sayesinde başvurular artık çok daha hızlı ve şeffaf şekilde yürütülmektedir. Ancak usule uygun başvuru yapmayan kişiler, ret ya da sınır dışı gibi ciddi sonuçlarla karşılaşabilir.
Bu nedenle başvurudan önce mutlaka güncel yasal durumu öğrenmeli, gerekiyorsa uzman danışmanlık alınmalıdır.
Yanıt yok