📌 1. Gaiplik Kararı Nedir?
📌 Gaiplik kararı, bir kişinin uzun süre haber alınamaması veya ölüm tehlikesi altında kaybolması nedeniyle hukuken ölü kabul edilmesine ilişkin mahkeme kararını ifade eder.
✔ Türk Medeni Kanunu’na göre bir kişi hakkında gaiplik kararı verildiğinde, bu kişi hukuken ölmüş kabul edilir ve mirası paylaştırılabilir.
✔ Bu karar, kişinin mirasçılarının mal paylaşımı yapabilmesi ve bazı hukuki işlemleri tamamlayabilmesi için gereklidir.
✔ Gaiplik kararı, Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından verilir.
🚨 Örnek: Bir kişi, 6 yıldır kayıpsa ve ondan hiçbir haber alınamıyorsa, mirasçılar gaiplik kararı almak için mahkemeye başvurabilir.
📌 2. Gaiplik Kararı Alınması İçin Gerekli Şartlar
📌 Gaiplik kararı verilebilmesi için şu iki temel durumdan biri gerçekleşmelidir:
| Durum | Şart | Bekleme Süresi |
|---|---|---|
| Uzun Süredir Haber Alınamama | Bir kişi, uzun süredir kayıp olup kendisinden haber alınamıyorsa, mirasçılar mahkemeye başvurabilir. | En az 5 yıl |
| Ölüm Tehlikesi Altında Kaybolma | Kişi, savaş, doğal afet, uçak kazası gibi ölüm tehlikesi içeren bir olay sırasında kaybolmuşsa gaiplik kararı istenebilir. | En az 1 yıl |
🚨 Örnek: Bir dağcı, 1 yıl önce çığ felaketinde kaybolmuş ve bulunamamışsa, ailesi gaiplik kararı almak için mahkemeye başvurabilir.
📌 3. Gaiplik Kararını Kimler Talep Edebilir?
📌 Gaiplik davasını açabilecek kişiler şunlardır:
✔ Mirasçılar (eş, çocuklar, torunlar vb.)
✔ Borçlular ve alacaklılar
✔ Devlet kurumları (bazı özel durumlarda)
🚨 Örnek: Bir kişi, uzun süredir kayıp olan babasının mirasını paylaşabilmek için mahkemeye başvurabilir.
📌 4. Gaiplik Davası Açma Prosedürü
📌 Gaiplik kararı almak için izlenmesi gereken hukuki süreç:
1️⃣ Dava Açma:
✔ Kayıp kişinin son ikamet ettiği yerin Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurulur.
✔ Dava dilekçesinde, kişinin kaybolma durumu ve süresi açıklanmalıdır.
2️⃣ Mahkeme Tarafından İlan Verilmesi:
✔ Mahkeme, kayıp kişinin bulunması için resmî ilan verir.
✔ İlan, Türkiye’de yaygın olarak kullanılan gazetelerde ve Resmî Gazete’de yayımlanır.
✔ Kişinin hayatta olup olmadığı hakkında bilgi sahibi olanlar mahkemeye başvurabilir.
3️⃣ İlan Süresinin Beklenmesi:
✔ Mahkeme, ilan süresi boyunca kişinin ortaya çıkmasını bekler.
✔ İlan süresi en az 6 ay olmalıdır.
4️⃣ Mahkeme Kararı:
✔ İlan süresi sonunda kişi hâlâ bulunamazsa, mahkeme gaiplik kararı verir.
✔ Bu kararla birlikte kişi hukuken ölü kabul edilir ve miras paylaşımı yapılabilir.
🚨 Örnek: Bir kişi, 5 yıldır kayıpsa ve mirasçılar Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurmuşsa, mahkeme gazetelerde ilan vererek 6 ay bekler ve kişi hâlâ ortaya çıkmazsa gaiplik kararı verir.
📌 5. Gaiplik Kararının Hukuki Sonuçları
📌 Gaiplik kararı alındığında şu hukuki durumlar ortaya çıkar:
✔ Mirasçılar, gaip kişinin malvarlığını paylaşabilir.
✔ Eşi, mahkeme kararıyla tekrar evlenebilir.
✔ Gaip kişiyle ilgili borç ve alacak ilişkileri hukuken sona erdirilir.
🚨 Örnek: Bir kadın, 6 yıl önce kaybolan eşinin gaip ilan edilmesinden sonra yeniden evlenebilir.
📌 6. Gaiplik Kararı Almak İçin Gerekli Belgeler
📌 Mahkemeye sunulması gereken belgeler şunlardır:
✔ Gaiplik talep dilekçesi
✔ Kayıp kişinin nüfus kayıt örneği
✔ Kayıp olduğuna dair belge veya deliller (gazete haberleri, polis kayıtları vb.)
✔ Mirasçılar tarafından sunulan malvarlığı bilgileri (tapular, banka hesapları vb.)
🚨 Örnek: Bir kişi, kayıp kardeşinin gaip ilan edilmesi için mahkemeye başvururken, kardeşinin son görüldüğü tarihi ve kayboluş süresini gösteren delilleri sunmalıdır.
📌 7. Gaiplik Kararının İptali ve Kişinin Geri Dönmesi
📌 Eğer gaip ilan edilen kişi daha sonra ortaya çıkarsa, mahkemeye başvurarak gaiplik kararını iptal ettirebilir.
✔ Kişi hayatta olduğunu ispat ederse, mahkeme kararı iptal eder.
✔ Miras paylaşımı yapılmışsa, malların iadesi talep edilebilir.
✔ Eğer eşi tekrar evlenmişse, yeni evlilik geçerli sayılır ve eski evlilik sona ermiş olur.
🚨 Örnek: Gaip ilan edilen bir kişi 7 yıl sonra geri dönerse, mahkemeye başvurarak hukuki statüsünü geri kazanabilir.
📌 8. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Gaiplik davasını kim açabilir?
📌 Mirasçılar, alacaklılar veya devlet kurumları açabilir.
🔹 Gaiplik kararı almak için kaç yıl beklemek gerekir?
📌 Normal kayıplarda 5 yıl, ölüm tehlikesi içeren kayıplarda 1 yıl beklenmelidir.
🔹 Gaiplik ilanı nerede yayımlanır?
📌 Gazetelerde ve Resmî Gazete’de yayımlanır.
🔹 Gaip kişi dönerse mirasını geri alabilir mi?
📌 Evet, mahkemeye başvurarak iade talep edebilir.
🔹 Gaiplik kararı ile evlilik sona erer mi?
📌 Evet, eş mahkeme kararıyla yeniden evlenebilir.
Yanıt yok