Kredi kullanmak günümüz finans dünyasında oldukça yaygın bir yöntemdir. Bankalardan ihtiyaç, taşıt veya konut kredisi çeken bireyler, taksitlerini zamanında ödedikleri sürece sorun yaşamazlar. Ancak ekonomik koşullar, işsizlik veya ani giderler nedeniyle kredi taksitlerinin ödenememesi durumunda ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir. Peki, bireysel kredi borcu ödenmezse ne olur? Hangi süreçler işler ve hangi haklara sahip olursunuz? Bu kapsamlı rehberde tüm detaylarıyla açıklıyoruz.
Bireysel Kredi Nedir?
Bireysel kredi, gerçek kişilere bankalar tarafından verilen, genellikle tüketim, taşıt veya konut amaçlı kullanılan, geri ödemesi belirli vadeye yayılmış kredilerdir. En yaygın türleri şunlardır:
- İhtiyaç Kredisi
- Taşıt Kredisi
- Konut Kredisi
Kredi Gecikmesi Ne Zaman Başlar?
Kredi taksitinin ödenmesi gereken tarihte ödeme yapılmazsa ilk gecikme günü başlar. Bankalar genellikle:
- 1-5 gün içinde otomatik hatırlatma
- 5-30 gün arasında telefonla veya SMS ile uyarı
- 30 gün sonunda yasal takip süreci
başlatırlar.
Bireysel Kredi Borcu Ödenmezse Aşamalar
1. Gecikme Faizi İşlemeye Başlar
Taksit gününde ödeme yapılmazsa, günlük bazda gecikme faizi işletilir. Bu oran genellikle mevcut kredi faizinden daha yüksektir.
2. 90 Gün Süresi (Yasal Takip Öncesi)
Tüketici, 90 gün boyunca kredi taksitini ödemezse:
- Banka tarafından temerrüde düşürüldüğü bildirilir.
- Yasal takip (idari takip) başlatılır.
3. İdari Takip Süreci
Banka, borçluya ulaşarak yeniden yapılandırma, ödeme planı oluşturma veya ara ödeme seçenekleri sunabilir.
Bu aşamada ödenen borçlar icra takibi olmadan dosya kapanmasını sağlar.
4. Yasal Takip (İcra Takibi)
90 günlük sürede borç ödenmezse:
- Banka icra takibi başlatır.
- Borçluya ödeme emri tebliğ edilir.
- 7 gün içinde ödeme yapılmaz veya itiraz edilmezse, haciz işlemi başlatılabilir.
İcra Takibinde Neler Olur?
1. Maaş Haczi
Borçlunun çalıştığı yer tespit edilirse maaşına %25 oranında haciz konulur.
2. Malvarlığına Haciz
Taşınır, taşınmaz mallar (ev, araba, hesaplar) tespit edilirse haczedilir.
3. Ev Haczi Mümkün mü?
Ev haczi mümkündür ancak:
- Konut kredisiyle alınan evin borcu aynı bankaya aitse ve ödenmiyorsa, banka ipoteği paraya çevirerek satış yapabilir.
- Borçlunun tek evi varsa ve yaşamını sürdürüyorsa, sosyal konut niteliği varsa istisnai durumlar uygulanabilir.
Kredi Notuna Etkisi
Kredi ödemeleri aksadığında:
- Findeks kredi notu düşer.
- Bankaların risk raporlarında “gecikmeli ödemeler” görünür.
- 90 günün sonunda Merkez Bankası ve Kredi Kayıt Bürosu kayıtlarında kara listeye girilir.
Bu durum:
- Yeni kredi alma ihtimalini azaltır,
- Kredi kartı limitlerinin düşürülmesine neden olur.
Kefillerin Durumu Ne Olur?
Eğer kredide kefil varsa ve borçlu ödemezse:
- Kefil doğrudan borçtan sorumlu tutulur.
- Banka borcu tahsil etmek için kefile de icra takibi başlatabilir.
Yeniden Yapılandırma ve Borç Erteleme
Bazı bankalar, borçlunun ödeme güçlüğü yaşadığını beyan etmesi durumunda:
- Kredi taksitlerini yeniden yapılandırabilir (örneğin vade uzatımı),
- Kısa süreli erteleme yapabilir.
Bu işlemler kredi notunu olumlu yönde etkiler.
Borç Zaman Aşımı Süresi
Bireysel kredi borçları için:
- Alacak davası açma süresi: 10 yıl
- Ancak icra takibi başlarsa, bu süre işlemeye ara verir.
Zamanaşımı uygulanmadan önce borç yapılandırılır veya icraya konu edilirse süre sıfırlanır.
Tüketici Hakem Heyeti ve Mahkeme Yolu
Kredi borçlarıyla ilgili hukuka aykırı faiz, masraf, dosya ücreti gibi konular varsa:
- Tüketici Hakem Heyeti’ne
- Tüketici Mahkemesi’ne
başvurulabilir. Ancak doğrudan borcun ödenmemesi nedeniyle heyete başvurulamaz.
Kara Listeye Giren Birey Ne Yapmalı?
- Tüm borçlarını kapatarak temiz sicil belgesi almalı.
- 5 yıl içinde yeni kredi alınamayabilir ancak istisnai durumlar (gelir artışı, teminat) değerlendirilir.
- Borcun kapanmasından sonra bile kredi notunun yükselmesi zaman alır.
Sonuç: Bireysel Kredi Borcunda Bilinçli Hareket Şart
Bireysel kredi borcu ödenmezse, gecikme faiziyle başlayan süreç, icra takibine ve malvarlığına hacze kadar uzanabilir. Ancak borçlunun her aşamada çözüm arama ve yapılandırma hakkı vardır. Borcun ödenememesi halinde geç kalınmadan banka ile iletişime geçmek, hukuki destek almak ve süreci profesyonelce yönetmek en doğru yaklaşım olacaktır.
Yanıt yok