Türk Ceza Kanunu, bireylerin kişilik haklarını korumak amacıyla hakaret suçunu kapsamlı bir şekilde düzenlemiştir. Bu kapsamda, hakaret suçunun kamu görevlilerine karşı işlenmesi, ağırlaştırıcı neden olarak değerlendirilir. Özellikle kamu görevini ifa eden kişilere yönelik hakaret, hem bireye hem kamu düzenine karşı işlenmiş bir suç olarak kabul edilir.
Bu yazıda, kamu görevlisine hakaret nedir, hangi durumlarda oluşur, cezası nedir, hangi savunmalar yapılabilir gibi önemli soruları yanıtlıyoruz.
1. Kamu Görevlisine Hakaret Suçu Nedir?
Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesinin 3. fıkrası (a) bendi, kamu görevlisine hakareti şu şekilde tanımlar:
“Fiil, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenirse, ceza artırılır.”
Bu düzenleme gereğince, bir kişi kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret ederse, bu durum nitelikli hakaret sayılır ve daha ağır ceza öngörülür.
2. Kamu Görevlisi Kimdir?
TCK’ya göre kamu görevlisi, kamu hizmetini sürekli, geçici veya bağımsız olarak yürüten kişilerdir. Bu kapsama giren örnekler:
✔ Polis memurları
✔ Öğretmenler
✔ Doktorlar (devlet hastanesinde görevli)
✔ Belediye çalışanları
✔ Jandarma, askerler (bazı hallerde)
✔ Vergi memurları
✔ Zabıta görevlileri
✔ Hakim, savcı ve diğer adli personel
Önemli olan, hakaretin görev nedeniyle yapılmasıdır. Görevin dışında, özel ilişkilerde edilen hakaret bu suçu oluşturmayabilir.
3. Kamu Görevlisine Hakaret Suçunun Unsurları
Bir kişinin bu suçtan cezalandırılması için şu unsurların varlığı gerekir:
3.1. Görev Nedeniyle Hakaret
Hakaretin kamu görevlisinin yaptığı görevle ilgili olması gerekir. Örneğin:
❌ “Bu polisler hep rüşvet alır” gibi genelleyici ifadeler
❌ Trafik cezası yazan memura, “Sen kimsin be cahil?” demek
✅ Mahkemedeki hâkime “adaletsizsin” gibi ifadeler
3.2. Aleni Şekilde İşlenmesi (TCK 125/4)
Suç, alenen işlenmişse ceza daha da ağırlaşır. Yani:
- Sosyal medyada paylaşmak
- Topluluk önünde söylemek
- Televizyon, basın yoluyla söylemek
4. Kamu Görevlisine Hakaret Suçunun Cezası Nedir?
TCK 125. maddeye göre, kamu görevlisine hakaretin cezası:
▶ 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
Ancak;
- Kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret edilirse, bu ceza alt sınırdan uzaklaşarak artırılır.
- Alenen işlenirse, ceza altıda bir oranında artırılır.
- Mahkeme, suçun ağırlığına göre cezayı erteleyebilir, hükmün açıklanmasını geri bırakabilir (HAGB) ya da para cezasına çevirebilir.
5. Hangi Durumlarda Kamu Görevlisine Hakaret Suçu Oluşmaz?
Bazı durumlarda hakaret suçu oluşmaz veya cezasız kalabilir:
5.1. Eleştiri Hakkı ve İfade Özgürlüğü
Anayasa ve AİHM kararlarına göre, ifade özgürlüğü kapsamında kalan eleştiriler, hakaret sayılmaz. Örneğin:
✔ Kamu görevlisinin görevini eksik yaptığına yönelik yapıcı eleştiriler
✔ Kaba ama hakaret içermeyen ifadeler
5.2. Hakaretin Doğrudan Görevle İlgisi Yoksa
Eğer hakaret, kamu görevlisinin göreviyle ilgili değilse, TCK 125/3-a kapsamında değerlendirilmez.
6. Kamu Görevlisine Hakaret Davası Nasıl Açılır?
6.1. Şikayet Süresi
Hakaret suçlarında genellikle 6 ay içinde şikâyet edilmesi gerekir. Ancak kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret durumunda, bazı hallerde doğrudan kamu davası açılabilir.
6.2. Yargılama Süreci
- Savcılık soruşturması başlatır.
- Hakaret sabit görülürse, Asliye Ceza Mahkemesi’nde dava açılır.
- Sanık savunma yapar, tanıklar dinlenir.
- Mahkeme, ceza veya beraat kararı verir.
7. Kamu Görevlisine Hakaret Suçunda Savunma Yöntemleri
Sanık, aşağıdaki savunmaları yapabilir:
✔ Sözlerinin hakaret değil, eleştiri olduğunu ispatlamak
✔ Sözlerin görevle ilgisiz olduğunu göstermek
✔ Delil yetersizliği nedeniyle suçun oluşmadığını savunmak
✔ AİHM ve Anayasa Mahkemesi kararlarını emsal göstermek
8. Sosyal Medyada Kamu Görevlisine Hakaret
2025 itibarıyla, sosyal medya platformları üzerinden kamu görevlilerine hakaret edilmesi, alenen işlenmiş suç kapsamında değerlendirilir.
- Paylaşımın ekran görüntüsü delil sayılabilir
- İfade özgürlüğü sınırları aşıldığında, ceza artar
- Kamuoyuna mal olmuş kişilerle ilgili eleştiriler, daha esnek değerlendirilir
Sonuç
Kamu görevlisine hakaret, Türk Ceza Kanunu’na göre nitelikli bir hakaret suçu olarak düzenlenmiştir. Suçun kamu görevlisinin görevinden dolayı işlenmesi, cezayı artırıcı niteliktedir.
Ancak her eleştiri hakaret sayılmaz. İfade özgürlüğü, hukuki sınırları aşmadığı sürece korunur. Yine de bu tür suçlamalarda hukuki destek almak, yargı sürecinde daha güçlü bir savunma yapılmasını sağlar.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Yanıt yok